لحن و آهنگ صحبت کردن بخشی از ارتباط غیر‌کلامی است. این راهی است که مردم احساسات و افکارشان را منتقل می‌کنند، حتی زمانی که کلام‌ شان حاکی از چیز دیگری است.
 

مقدمه

افرادی با مهارت‌های اجتماعی ضعیف معمولا دچار ناسازگاری و تناقض‌هایی می‌شوند که تنها با کمی رفتار خوب، امکان اجتناب از آنها وجود دارد! این مشکل باعث خستگی و اضطراب همه‌ی افراد درگیر می‌شود و بهترین برنامه‌های کاری را به سوی شکست سوق می‌دهد. بسیاری باور دارند که با آموزش و کسب تجربه می‌توان مهارت‌های حرفه‌ای و فنی را توسعه داد، اما وقتی سخن از مهارت‌های اجتماعی می‌شود باور رایج این است که «انسان همین است که هست!» و هیچ شانسی برای ایجاد تغییر وجود ندارد (یا شانس ناچیزی وجود دارد). خوشبختانه این باور به هیچ‌ وجه درست نیست و برای تقویت مهارت‌های اجتماعی راه‌های گوناگونی از جمله تمرین همدلی با دیگران وجود دارد.
 

همدلی یعنی چه؟

همدلی یعنی درک احساسات دیگران، توانایی «خود را جای دیگران گذاشتن» و به عبارتی درک افکار و موقعیت آنها. برای همدل بودن باید فراتر از خودتان و دل‌مشغولی‌هایتان را درنظر بگیرید. اگر فراتر از دنیای خودتان را ببینید، چیزهای ارزشمند زیادی کشف می‌کنید. کسانی که به خود خواهی و کوچک‌ بینی معروفند، اغلب مفهوم مهم‌تری را فراموش می‌کنند؛ اینکه آنها هم یکی از میلیاردها انسان کره‌ی زمین هستند! بنابراین فراموش نکنید که دنیا پر از آدم‌هایی مثل شماست و نمی‌توانید از تأثیر آنها بر زندگی‌تان اجتناب کنید. پس با پذیرفتن این حقیقت، با دیگران ارتباط برقرار کنید و برای درک آنها تلاش نمایید.
 

همدلی مؤثر

برای همدلی مؤثر موارد زیر را درنظر بگیرید:

۱. از دیدگاه‌تان دست بکشید و سعی کنید تا از زاویه‌ی دید طرف مقابل به ماجرا بنگرید

با این کار متوجه می‌شوید که طرف مقابل‌ تان نیت بدی ندارد و از روی نامهربانی و لجبازی رفتار نمی‌کند، بلکه بر اساس میزان دانش خود و موقعیتی که در آن قرار دارد واکنش نشان می‌دهد.
 

۲. نقطه‌ نظر طرف مقابل را تأیید کنید

پس از اینکه متوجه دلایل موجود در پسِ باورها و واکنش‌های طرف مقابل شدید، آن را تأیید کنید. فراموش نکنید که تأیید کردن همیشه به معنی موافق بودن نیست! می‌توان پذیرفت که دیگران باورها و نظرات متفاوتی دارند و برای باورهایشان نیز دلایل خوبی دارند.
 

۳. دیدگاه خودتان را ارزیابی کنید

آیا بیشتر به پیش‌بردن حرف‌، برنده شدن و اثبات خودتان فکر می‌کنید؟ یا یافتن راهِ‌حل، برقراری ارتباط و پذیرش دیگران را در اولویت قرار می‌دهید؟ بدون ذهن و نگرشی پذیرا برای همدلی، با دیگران دچار مشکل خواهید شد.
 

۴. خوب گوش بدهید

به حرف طرف مقابل تمام و کمال گوش بدهید، به گفته‌ها و آهنگ صدایش توجه کنید، حرکات بدن او را در هنگام صحبت درنظر بگیرید، با تکیه بر غرایزتان سعی کنید تا بفهمید که آیا پیام مهمی را انتقال می‌دهد یا نه، و سرانجام کشف کنید که او چه احساسی دارد.
 

۵. از طرف مقابل درباره‌ی تصمیمات و واکنشش بپرسید

اگر مطمئن نیستید، از طرف مقابل بخواهید تا موقعیتش را برایتان توضیح دهید. این روش ساده‌ ترین و سرراست‌ ترین راه برای فهمیدن دیگران است؛ اما استفاده از این روش برای همدلی با دیگران چندان رایج نیست.
به هرحال هیچ اشکالی ندارد که مستقیما از طرف مقابل بپرسید که چه می‌خواهد؛ احتمالا برای حدس درست‌تان هم کسی به شما جایزه می‌دهد! رئیسی را درنظر بگیرید که به کارکنانش بن خرید لوازم آشپزی پاداش می‌دهد، درحالی‌ که هیچ یک از آنها علاقه‌ ای به آشپزی ندارند. این رئیس نه بر اساس باور کارکنانش، بلکه بر اساس باوری که خود از هدیه‌ی مناسب دارد تصمیم می‌گیرد.

هنگام تعامل با دیگران این نکته‌ها را به کار بگیرید. چرا که اینگونه توجه‌ تان را نسبت به احساسات، افکار و آنچه تجربه کرده‌اند افزایش می‌دهید و دلسوزتر و صمیمی‌تر به نظر خواهید رسید. قابلیت دیدن مسائل از زوایه‌های مختلف و توانایی استفاده از آن در هر موقعیتی‌ یک موهبت است.

در ادامه چند توصیه برای ایجاد همدلی بیشتر در مکالمه به شما ارائه می‌کنیم:
  • با ذهن و جسم‌تان به اتفاقات توجه کنید.
  • با دقت گوش کنید و نکته‌های مهم را یادداشت نمایید.
  • با آهنگی تحریک‌کننده به پیام اصلی پاسخ دهید.
  • انعطاف‌پذیر باشید و هم‌زمان با تغییر دیدگاه و افکار طرف مقابل، شما هم دیدگاه‌ تان را تغییر دهید.
  • به نشانه‌هایی که شما را در مسیر درست نگه می‌دارند ( توجه به موضوع یا نکته‌ ی درست )، توجه کنید.
     

نکاتی برای پرورش همدلی

در اینجا به بیان چند نکته‌ی مفید برای پرورش همدلی می‌پردازم:
1. گوش کنید، واقعا به دیگران گوش کنید. با گوش و چشم و قلب‌ تان گوش کنید. به زبان بدن، تُن صدا و احساساتی که در پس گفته‌ ها نهفته است، دقت کنید.
2. حرف دیگران را قطع نکنید. نگرانی‌هایشان را نشنیده رد نکنید. در نصیحت کردن عجله نکنید. موضوع را عوض نکنید. به دیگران اجازه بدهید در آرامش حرف‌ شان را بزنند.
3. لحن و آهنگ صحبت کردن بخشی از ارتباط غیر‌کلامی است. این راهی است که مردم احساسات و افکارشان را منتقل می‌کنند، حتی زمانی که کلام‌شان حاکی از چیز دیگری است.
4. «قانون ۹۳ درصد» را تمرین کنید. مطالعه‌ای که پروفسور آلبرت محرابیان استاد دانشگاه کالیفرنیا انجام داده نشان می‌دهد که وقتی می‌خواهیم احساسات و نگرش خود را انتقال بدهیم، دیگران فقط ۷ درصد از پیام ما را از کلمات‌مان می‌گیرند. ۹۳ درصد دیگر از طریق تُن صدا و زبان بدن ما منتقل می‌شود. بنابراین، بهتر است وقتی درباره‌ی احساسات‌مان حرف می‌زنیم، با دقت بیشتری به تُن صدا و زبان بدن‌مان تمرکز کنیم.
5. اسم افراد را به کار ببرید. سعی کنید نام اطرافیان مخاطب‌تان (مثل افراد خانواده، فرزندان و دوستان) را نیز به خاطر داشته باشید و در مکالمات آنها را با نام بخوانید.
6. وقتی در کنار دیگران هستید کاملا در لحظه حاضر باشید. ایمیل خود را چک نکنید، به ساعت یا تلفن همراه‌تان نگاه نکنید. خودتان را به جای آنها بگذارید. اگر رئیس‌تان با شما این‌طور برخورد کند چه حسی نسبت به او پیدا می‌کنید؟
7. به دیگران لبخند بزنید.
8. دیگران را تشویق کنید. وقتی افرادی که معمولا ساکت هستند در جلسه‌ای صحبت می‌کنند آنها را تشویق کنید. گاهی، حرکتی ساده، مثل تکان دادن سر به نشانه‌ی تأیید هم می‌تواند اعتماد به نفس آنها را افزایش بدهد.
9. دیگران را تحسین کنید. دقت کنید چه کاری انجام می‌دهند و در لحظه‌ای که کار مفیدی انجام می‌دهند، آنها را تحسین کنید. سعی کنید کلمات صادقانه‌ی خود را طوری انتخاب کنید که در خاطر بمانند. «تو سرمایه بزرگی برای تیم ما هستی چون…» یا «اگر تو این کار را انجام نداده بودی، کس دیگری از عهده‌ اش برنمی‌آمد.»
10. به دیگران علاقه داشته باشید. به آنها نشان بدهید که برای‌تان اهمیت دارند و درباره‌ی زندگی خصوصی‌شان کنجکاوی نشان بدهید. درباره‌ی سرگرمی‌ها و علائق‌شان، چالش‌ها، خانواده و انگیزه‌هایشان از آنها سؤال کنید.

همدلی، عضله‌ ای احساسی و فکری است که هر چه بیشتر از آن استفاده کنیم قوی‌تر می‌شود. تعدادی از پیشنهادهایی را که در بالا بیان کردیم به کار ببرید و به واکنش افرادی که برای‌تان کار می‌کنند توجه کنید. مطمئنم شاهد نتایج مثبتی خواهید بود. چند سال پیش جمله‌ی زیبایی دیدم که منظورش این بود: ظرفیت انسان در رفتار با کسانی مشخص می‌شود که هیچ فایده‌ای برایش ندارند. همدلی نباید خصیصه‌ای انتخابی باشد بلکه باید بخشی از عادات روزانه بشود. اگر قرار بود شعاری برای خودم درست کنم و آن را به دیوار اتاقم بزنم می‌گفتم: «همدلی را فراموش نکن! بدون آن از خانه بیرون نرو!»

منبع : سایت چطور